در دیدار سال ۱۳۵۷، فرح با آیتالله خویی رهبر شیعیان عراق چه گذشت؟
آیتالله خویی گفت: «چیزی که من به او (فرح) گفتم فقط این بود که بایستی شاه سابق را وادار به اصلاح حکومت خودش میکرد و وادارش میکرد تا برای ملت کار کند و صهیونیستها و بهاییان را بیرون کند اما آنها به اندرزهای من توجه نکردند.»
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، روز دوشنبه ۲۷ فروردین ۱۳۵۸؛ بیش از دو ماه پس از پیروزی انقلاب در ایران، و درست در بحبوحهی روزهایی که سران رژیم گذشته یکی پس از دیگری در جلوی جوخهی اعدام قرار میگرفتند و از سوی دیگر نیز این گمانه در عراق مطرح بود که ایران قصد دارد با آشوب در مناطق شیعهنشین آن کشور، انقلاب خود را صادر کند، خبرنگار خبرگزاری فرانسه به دیدار آیتالله العظمی سید ابوالقاسم خویی رهبر شیعیان عراق رفت. آنچه در پی میخوانید گزارش خبرگزاری فرانسه از آن دیدار است که فردای آن روز [سهشنبه ۲۸ فروردین ۵۸] در روزنامهی کیهان منتشر شد:
حضرت آیتالله العظمی حاج سید ابوالقاسم الموسوی الخویی رهبر شش میلیون شیعه در عراق دیروز [دوشنبه ۲۷ فروردین ۵۸] اعلام کرد که جامعهی شیعهی عراق در امنیت زندگی میکند و شایعهی وجود آشوب در استانهای شیعهنشین عراق را پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران تکذیب کرد.
آیتالله خویی که ۸۴ سال دارد و یکی از محترمترین رهبران شیعه حتی در خود ایران است، دیروز [دوشنبه ۲۷ فروردین ۵۸] در نجف، یکی از اماکن بسیار مقدس بینالمللی شیعه، شهری در بیابان واقع در ۲۰۰ کیلومتری جنوب بغداد، و در همان اتاقی که در پاییز گذشته [پاییز ۵۷] فرح را پذیرفته بود، خبرنگار خبرگزاری فرانسه را به حضور پذیرفت. در آن هنگام مذاکرات فرح با حضرت آیتالله آخرین تلاشی بود که خانوادهی پهلوی برای آرام کردن رهبری شیعه به کار میبرد. این همچنین آخرین سفری بود که همسر شاه سابق – پیش از ترک همیشگی ایران – به خارج از کشور کرد.
آیتالله خویی در گفتوگو در آن دیدار گفت: «چیزی که من به او (فرح) گفتم فقط این بود که بایستی شاه سابق را وادار به اصلاح حکومت خودش میکرد و وادارش میکرد تا برای ملت کار کند و صهیونیستها و بهاییان را بیرون کند اما آنها به اندرزهای من توجه نکردند.»
آیتالله خویی وقت خود را صرف تدریس در مدرسهی علمی نجف و ادای نماز در مسجد بزرگ شهر، مرقد علی (ع) داماد پیغمبر (س) و چهرهی اساسی شیعه، میکند. ایشان از نقطهای در خاک ایران در نزدیکی مرز تریکه و در ۷۰ سالگی به نجف آمده است.
پس از آنکه حضرت آیتالله العظمی خمینی در مهرماه گذشته از نجف به پاریس و از آنجا به تهران رفت و پس از آنکه ۱۵ سال در کنار آیتالله خویی در نجف زندگی کرده بود، آیتالله خویی اکنون تنها مرجع بزرگ ایرانیان شیعه در عراق است (که در آنجا رقم جمعیت شیعه و سنی برابر است) و قدرت روحانی و معنوی ایشان از کربلا، شهر مقدس بزرگ دیگر عراق در شمال نجف، تا منطقهی بصره در کرانهی شطالعرف گسترش دارد.
حضرت آیتالله خویی در سخنان خود گفت: «در طی ده سال گذشته من تلگرامهای بسیاری برای شاه سابق فرستادم تا به او در مورد سیاست ضد خلقی اخطار کنم و به او هشدار بدهم که سرانجام واقعهای روی خواهد داد.»
در این هنگام آیتالله خویی از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران ابراز خشنودی کرد و این پیروزی را تبریک گفت. آیتالله خویی افزود: «حالا آرزو میکنم که همه چیز در ایران خوب پیش برود و بهتر از پیش باشد، و دیگر بازگشت به قهقرا اتفاق نیفتد و اینکه همه چیز برای ملت و به نام ملت انجام بگیرد. تکلیف ملت پشتیبانی از کسانی است که ملت را آزاد کردهاند. البته با اتکا بر اسلام که مترادف آزادی است. مهندس بازرگان نخستوزیر ایران مرد درستی است که ملت اسلام میتواند به او اعتماد کند. مهم این است که نفوذ صهیونیسم بهکلی در ایران نابود شده و ایران اکنون سیاستی را پیش میبرد که نه طرفدار غرب است و نه طرفدار شرق.»
رهبر مذهبی شیعهی عراق در عین حال در داوری خود نسبت به اعدامهای جاری در ایران به طفره سخن گفت و خاطرنشان کرد که از ایران دور است و مشغولیت بسیار دارد و از جزئیات اطلاع چندانی ندارد و توضیح داد که «گروههای بسیاری در ایران قدرت دارند و مسئولیت اعدامها با گروههایی است که در آن باره تصمیم میگیرند. اما وقتی که قدرت متمرکز شد مسئولیت مشترک خواهد شد.»
آیتالله خویی در پایان گفت: «برای آنکه همه چیز را روشنتر دریابیم به زمان بیشتری نیاز هست.»
۲۵۹۵۷