انتخاب رشته با سوابق تحصیلی دانشگاه‌های سراسری و آزاد

انتخاب رشته بدون کنکور، بهترین فرصت برای متقاضیانی فراهم است که به هر دلیل در کنکور سراسری شرکت نکرده‌اند یا رتبه مطلوبی کسب نکرده‌اند. در سال‌های اخیر، انتخاب رشته با سوابق تحصیلی به یکی از روش‌های اصلی پذیرش دانشجو در دانشگاه‌های مختلف کشور تبدیل شده است.

در انتخاب رشته صرفا با سوابق تحصیلی، ملاک اصلی پذیرش، معدل نهایی دیپلم داوطلب است و نه نمره کنکور. در این مقاله، به طور کامل با شرایط، مراحل، نحوه انتخاب رشته، تفاوت پذیرش در دانشگاه‌های سراسری و آزاد، و نکات مهم برای افزایش شانس قبولی در رشته‌های بدون کنکور آشنا خواهید شد.

اهمیت انتخاب رشته بر اساس سوابق تحصیلی در سال ۱۴۰۵

در سال‌های اخیر، بیش از ۸۵ درصد رشته‌محل‌های دانشگاهی کشور به‌صورت بدون آزمون ارائه می‌شوند. این آمار به‌روشنی نشان می‌دهد که مسیر ورود به دانشگاه دیگر صرفاً از طریق کنکور سراسری نیست و داوطلبان می‌توانند با تکیه بر معدل دبیرستان خود، در رشته‌های متنوعی تحصیل کنند.

فرآیند انتخاب رشته بر اساس سوابق تحصیلی هم در دانشگاه‌های سراسری و هم در دانشگاه آزاد برگزار می‌شود، اما سامانه ثبت‌نام و ضوابط هرکدام متفاوت است. در این نوع پذیرش، سازمان سنجش به جای رتبه کنکور، معدل نهایی داوطلبان را ملاک قرار می‌دهد و بر اساس آن، اولویت‌ها و ظرفیت رشته‌ها را بررسی می‌کند. به این ترتیب، حتی داوطلبانی که در کنکور شرکت نکرده‌اند، می‌توانند از این فرصت برای ادامه تحصیل در رشته مورد علاقه‌شان استفاده کنند.

انتخاب رشته با سوابق تحصیلی دانشگاه‌های سراسری

ثبت‌نام برای پذیرش بدون آزمون دانشگاه‌های سراسری، شامل کلیه دوره‌های روزانه و شهریه پرداز دانشگاه‌های دولتی، پردیس خودگردان، پیام نور و غیر انتفاعی، در دو بازه زمانی در سایت سنجش انجام می‌شود؛ ورودی مهرماه و ورودی بهمن‌ماه. طبق اطلاعیه سازمان سنجش، تمام علاقه‌مندان به تحصیل بدون کنکور باید در زمان مشخص‌شده وارد سامانه سازمان سنجش شوند و فرم ثبت‌نام اینترنتی خود را تکمیل کنند. در این فرآیند، داوطلبان می‌توانند تا ۱۵۰ کدرشته محل از بین رشته‌های موجود انتخاب کنند.

مسائل مهم در انتخاب رشته با سوابق تحصیلی

نکته مهم این است که هیچ محدودیتی از نظر گروه آزمایشی وجود ندارد؛ یعنی مثلاً داوطلبی با دیپلم انسانی هم می‌تواند از رشته‌های گروه ریاضی، تجربی، هنر و زبان انتخاب داشته باشد. البته ناگفته نماند که درصد تاثیر معدل بر حسب نوع دیپلم، متفاوت است که در دفترچه انتخاب رشته، به طور کامل ذکر می‌شود؛ به این معنا که درصد تاثیر معدل برای داوطلبی که دیپلم انسانی دارد و مثلا می‌خواهد رشته مهندسی از گروه ریاضی را انتخاب کند، دیگر 100 درصد نبوده و برای این مورد به عنوان نمونه، ضریب تاثیر معدل 57 درصد است.

شرایط انتخاب رشته با سوابق تحصیلی شامل داشتن مدرک دیپلم کامل نظام جدید، نظام قدیم یا پیش‌دانشگاهی و معدل کتبی مشخص است. اما دارندگان مدرک دیپلم فنی و حرفه‌ای و کار و دانش که فاقد مدرک پیش دانشگاهی یا کاردانی هستند، امکان انتخاب رشته بدون کنکور را ندارند. در نظر داشته باشید که اگر در کنکور سراسری ثبت نام کردید، فاقد از مجاز شدن یا نه، نیازی به ثبت نام مجدد برای انتخاب رشته بدون آزمون نبوده و کد رشته‌های صرفا با سوابق تحصیلی را در کنار کد رشته‌های با آزمون، در یک فرم 150 تایی باید انتخاب کنید. در صورت شرکت در انتخاب رشته با آزمون و بدون آزمون و انتخاب رشته صرفا با سوابق تحصیلی در سایت سنجش، انتخاب رشته صرفا با سوابق داوطلب، در نظر گرفته نمی‌شود.

انتخاب رشته صرفا با سوابق تحصیلی دانشگاه آزاد

فرآیند انتخاب رشته صرفاً با سوابق تحصیلی دانشگاه آزاد به‌طور کاملاً مستقل از دانشگاه‌های سراسری برگزار می‌شود و داوطلبان باید از طریق سایت رسمی مرکز سنجش و پذیرش دانشگاه آزاد به نشانی azmoon.org اقدام کنند. داوطلبان در زمان اعلام‌شده می‌توانند فرم مربوطه را برای نیمسال مهر یا بهمن تکمیل نمایند.

هر داوطلب می‌تواند از میان رشته‌های ارائه‌شده در هر گروه تحصیلی (ریاضی، تجربی، انسانی، هنر و زبان)، به‌صورت جداگانه در فرآیند پذیرش بدون کنکور شرکت کند و حداکثر ۲۰ کدرشته محل را در فرم انتخاب رشته خود درج نماید. نکته مهم این است که محدودیتی برای شرکت در گروه‌های مختلف وجود ندارد. برای مثال، داوطلبی با دیپلم تجربی که علاقه‌مند به رشته مهندسی کامپیوتر است، می‌تواند در گروه ریاضی شرکت کرده و از میان رشته‌های بدون آزمون این گروه، حداکثر ۲۰ انتخاب داشته باشد. همین داوطلب در صورت تمایل، می‌تواند هم‌زمان در گروه‌های دیگر مانند انسانی یا هنر نیز ثبت‌نام کند و از میان رشته‌های مورد علاقه خود انتخاب‌های جداگانه‌ای انجام دهد.

انتخاب رشته با معدل در دانشگاه آزاد معمولاً شامل اکثر رشته‌ها می‌شود؛ از رشته‌های فنی‌مهندسی گرفته تا مدیریت، حسابداری، روانشناسی، حقوق و زبان‌های خارجی. البته، رشته‌های علوم پزشکی، دندان‌پزشکی و داروسازی که زیر نظر وزارت بهداشت هستند، همچنان پذیرش‌شان تنها از طریق کنکور سراسری انجام می‌شود.

رشته‌های دارای پذیرش بدون آزمون

تقریباً تمام رشته‌های تحصیلی به جز رشته‌های علوم پزشکی، پیراپزشکی و زیرمجموعه وزارت بهداشت، پذیرش بدون آزمون دارند. از جمله رشته‌هایی که معمولاً در فهرست پذیرش بدون کنکور قرار می‌گیرند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

البته در دوره‌های روزانه و شبانه دانشگاه‌های سراسری، پذیرش بدون کنکور معمولاً فقط برای رشته‌های کم‌متقاضی انجام می‌شود. اما در دانشگاه‌های آزاد، پیام نور و غیرانتفاعی، بیشتر رشته‌ها پذیرش صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی دارند و تنها در برخی واحدهای شهرهای بزرگ، رشته‌های پرمتقاضی‌تر، پذیرش با آزمون دارند.

زمان انتخاب رشته با سوابق تحصیلی سراسری ۱۴۰۵

زمان انتخاب رشته با سوابق تحصیلی سراسری ۱۴۰۵ نیز مانند سال‌های گذشته در دو نوبت مجزا برگزار خواهد شد؛ یکی برای نیمسال اول و دیگری برای نیمسال دوم. معمولاً انتخاب رشته ورودی مهر هم‌زمان با فرآیند انتخاب رشته داوطلبان با آزمون انجام می‌شود و طبق روال سال‌های اخیر، پیش‌بینی می‌شود در دهه اول شهریورماه ۱۴۰۵ در سایت سازمان سنجش آغاز شود. در ادامه، برای داوطلبانی که در این مرحله موفق به ثبت‌نام نشده‌اند یا تمایل دارند از نیمسال دوم وارد دانشگاه شوند، فرصت مجددی در دی‌ماه ۱۴۰۵ در نظر گرفته می‌شود که در قالب پذیرش برای ترم بهمن و یا تکمیل ظرفیت اعلام می‌گردد.

مراحل انتخاب رشته بدون کنکور به صورت گام به گام

مجدد تاکید می‌کنیم داوطلبانی که قبلاً در کنکور ثبت‌نام کرده‌اند، حتی اگر در جلسه آزمون شرکت نکرده باشند، می‌توانند از همان فرم برای انتخاب رشته بدون آزمون نیز استفاده کنند و نیازی به ثبت نام مجزا برای انتخاب رشته بدون آزمون، نخواهد بود. اما فرآیند انتخاب رشته با آزمون و بدون آزمون دانشگاه آزاد به‌طور مجزا و مستقل از هم و دانشگاه‌های سراسری انجام می‌شود. داوطلب‌هایی که در کنکور شرکت کرده و مجاز به انتخاب رشته دانشگاه آزاد شده‌اند، از طریق کد دسترسی انتخاب رشته دانشگاه آزاد که در کارنامه کنکورشان درج شده، می‌توانند انتخاب رشته با آزمون دانشگاه آزاد را در این سایت انجام دهند؛ اما فرآیند انتخاب رشته بدون آزمون دانشگاه آزاد برای هر گروه آزمایشی که بخواهند، به‌طور مجزا انجام می‌شود. برای آنکه فرآیند ثبت‌نام به درستی انجام شود، داوطلبان باید مراحل زیر را به ترتیب طی کنند:

• مطالعه دفترچه راهنمای ثبت‌نام و انتخاب رشته منتشرشده در سایت رسمی سازمان سنجش یا دانشگاه آزاد برای بررسی رشته‌ها و دانشگاه‌های مورد علاقه بر اساس علاقه، شهر و امکانات آموزشی
• خرید کارت اعتباری برای شرکت در فرآیند انتخاب رشته مورد نظر
• تکمیل فرم ثبت‌نام اینترنتی در سایت سازمان سنجش یا دانشگاه آزاد
• انتخاب کد رشته‌ها بر اساس اولویت واقعی
• بررسی نهایی فرم انتخاب رشته و ثبت قطعی اطلاعات
• دریافت کد رهگیری ثبت‌نام به‌منظور پیگیری مراحل بعدی

نکته مهم این است که داوطلبان پس از اتمام مهلت ثبت‌نام، امکان ویرایش انتخاب‌ها را ندارند. بنابراین باید پیش از نهایی‌سازی، چندین بار اولویت‌ها را مرور کنند.

نکات مهم برای موفقیت در انتخاب رشته بدون آزمون

• حتماً پیش از ثبت‌نام، شرایط هر دانشگاه و رشته را بررسی کنید.
• اگر معدل بالایی دارید، سعی کنید رشته‌های پرمتقاضی‌تر را در اولویت بگذارید.
• ترتیب انتخاب‌ها را براساس علاقه شخصی تنظیم کنید، نه صرفاً اعتبار دانشگاه.
• مدرک معدل خود را از مدرسه یا اداره آموزش و پروش خود دریافت کرده و معدل را با دقت وارد کنید؛ هر خطایی می‌تواند منجر به لغو قبولی شود.
• از اطلاعات سال‌های گذشته برای تخمین شانس قبولی استفاده کنید؛ البته برای قبولی‌های از طریق سوابق تحصیلی، اطلاعات دقیق چندانی در نرم‌افزارهای تخمین قبولی نیست و بهتر است از مجموعه‌های تخصصی انتخاب رشته نظیر گروه مشاوره رتبه برتر کمک بگیرید.
• در صورتی‌که تمایل دارید، برای افزایش شانس قبولی، در هر دو سامانه سراسری و آزاد شرکت کنید.

جمع‌بندی

فرصت انتخاب رشته با سوابق تحصیلی، راهی مطمئن برای ورود به دانشگاه بدون نیاز به کنکور است.
این روش، نه‌تنها به داوطلبانی که از نتیجه کنکور رضایت ندارند، بلکه به تمامی کسانی که می‌خواهند بدون کنکور وارد دانشگاه شوند، کمک می‌کند. فرآیند انتخاب رشته صرفا با سوابق تحصیلی در دانشگاه‌های سراسری و آزاد، با شرایطی نسبتاً ساده انجام می‌شود و تنها ملاک اصلی پذیرش، معدل تحصیلی داوطلب است. به یاد داشته باشید که موفقیت در این مسیر، نیازمند دقت در ثبت اطلاعات، اولویت‌بندی آگاهانه و توجه به جزئیات دفترچه‌های راهنماست.