پرونده‌های مهم بین‌المللی در سال ۲۰۲۵/ انتخابات‌های پیش رو و تعیین تکلیف جنگ غزه و اوکراین
مهسا مژدهی: سال ۲۰۲۵ بار دو جنگ بزرگ را در غزه و اوکراین به دوش می‌کشد و در عین‌حال در گوشه‌گوشه جهان باید منتظر چند انتخابات و تغییرات اساسی در قوانین باشیم. بخشی از آنچه در مورد سال جدید می‌دانیم؛ رد خور ندارد و برخی از آنها تنها پیشبینی‌هایی است که از کنار هم قراردادن روند وقایع رخ می‌دهد. یکی از مهم‌ترین وقایع در اروپا، اجرای قانون منع استفاده از برقع است که می‌تواند به تنش‌هایی در این کشور بی‌انجامد. تحلیل‌گران خوشبینانه امیدوارند تا دو مناقشه مهم جهانی به پایان برسند و انتخابات در کانادا و آلمان و بلاروس نظر ناظران را به خود جلب کرده است.
قوانین جدید در غرب
یکی از مهم‌ترین و جنجالی‌ترین طرح‌ها در اروپا، ممنوعیت برقع در سوئیس است که از سال ۲۰۲۵ انجام می‌شود. این قانون قبلا از طریق یک همه‌پرسی مورد سوال قرار گرفته بود که سوئیسی‌ها از آن استقبال کردند. در ادامه ممنوعیت برقع، قانون ممانعت و مقابله با ازدواج کودکان هم در این کشور اجرایی شده است. در سوئیس تا سال ۲۰۲۳، یعنی بر اساس آخرین آمار و ارقام پنج درصد جمعیت را مسلمانان تشکیل می‌دهند. بیشتر آنها از کشورهای بالکان و بوسنی‌وهرزگوین و ترکیه به سوئیس مهاجرت کرده‌اند. ممنوعیت پوشیدن برقع از سوی انجمن‌های مرتبط با مسلمانان مورد انتقادات زیادی قرار گرفت و با این وجود سوئیس عزم خود را برای اجرای این قانون جزم کرد. دولت سوئیس هم در ظاهر در زمان همه‌پرسی از عواقب ممنوعیت استفاده از برقع در صنعت گردشگری این کشور نگران بود و توصیه می‌کرد که شهروندان به این پیشنهاد نه بگویند. اما درخواست دولت از سوی شهروندان رد شد و ۵۱.۲ رای دهندگان به ممنوعیت برقع در سوئیس رای دادند. در اروپا، دو کشور فرانسه و اتریش هم قانون مشابهی دارند. ولی در سوئیس نقض این قانون می‌تواند جریمه‌ای تا سقف هزار فرانک (معادل حدود هزار و ۱۴۳دلار) را به همراه داشته باشد.
همزمان با اجرای این قانون در سوئیس قوانین دیگری چون افزایش مستمری بازنشستگان، تقویت انرژی‌های تجدیدپذیر و به کارگیری راه‌کارهایی به منظور جلوگیری از ورشکستگی بانک‌های بزرگ، از اول ژانویه ۲۰۲۵ (۱۱ دی ۱۴۰۳) در این کشور به اجرا درآمده است.
سال ۲۰۲۵، پلتفرم‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها با مجموعه‌ای از قوانین جدید در برخی از کشورهای غربی روبه‌رو شده‌اند. مثلا در کشورهای اتحادیه اروپا قانون خدمات دیجیتال (DSA) اجرایی شده. که این قانون شرایط جدیدی برای حذف سریع محتوای غیرقانونی، شفاف‌سازی الگوریتم‌ها و افزایش نظارت بر تبلیغات دیجیتال ایجاد می‌کند. ایالات متحده با اجرای قانون بهبود شفافیت و مسئولیت‌پذیری پلتفرم‌ها، آنها را ملزم به داشتن مسئولیت بیشتر در مدیریت محتوا، افزایش شفافیت تبلیغات و ارائه آزادی انتخاب بیشتر به کاربران می‌کند. در شرق، چین قانون مدیریت محتوای آنلاین را اجرایی کرده که به مقابله با انتقال اخبار نادرست می‌پردازد.
قانون داروسازی یا لایحه C-۶۴ که در لیست قوانین جدید کانادا در سال ۲۰۲۵ قرار دارد که با هدف کاهش هزینه‌های داروهای تجویزی و افزایش دسترسی به آنها به تصویب رسیده است. بر اساس این قانون، تا تاریخ ۱۰ اکتبر ۲۰۲۵، یک کمیته تخصصی تشکیل خواهد شد تا استراتژی ملی برای استفاده بهینه از داروها را تدوین کند. از ژانویه ۲۰۲۵، در کانادا خانواده‌هایی که فرزند خود را از دست می‌دهند، تا شش ماه پس از این واقعه همچنان از مزایای کودک بهره‌مند خواهند شد.
لایحه C-۵۸ که در لیست قوانین جدید کانادا در سال ۲۰۲۵ قرار دارد از ۲۰ ژوئن ۲۰۲۵ اجرا خواهد شد. این لایحه استفاده از نیروی کار جایگزین در زمان اعتصاب یا تعطیلی کار را برای کارفرمایان ممنوع می‌کند. این قانون با جریمه‌هایی تا سقف ۱۰۰ هزار دلار برای هر تخلف، از حقوق کارگران اتحادیه‌ای حمایت می‌کند. همچنین رانندگی در حالت مستی در انتاریو در سال ۲۰۲۵ با مجازات‌های سخت‌تری روبرو خواهد بود.
انتخابات‌های مهم و سرنوشت‌ساز
هرچند اهمیت انتخابات‌های سال ۲۰۲۵ به سال گذشته میلادی نمی‌رسد، اما امسال هم جهان شاهد چند انتخابات دیدنی خواهد بود. یکی از آنها بلاروس است که در ۲۶ ژانویه رخ می‌دهد. دفعه قبل انتخابات بلاروس باعث اعتراضاتی نسبتا طولانی مدت در این کشور شد که سرنگونی رئیس‌جمهور طولانی مدت این کشور یعنی لوکاشنکو را دنبال می‌کرد. اروپایی‌ها مدعی هستند که انتخابات در بلاروس امری نمایشی است و رقبا با اتهام‌زنی‌های سیاسی از صحنه حذف شده، به زندان می‌افتند یا تبعید می شوند و در نهایت خود لاکاشنکو است که پابرجا می‌ماند.
در روز ۲۳ فوریه آلمانی‌ها برای پارلمان این کشور پای صندوق‌های رای می‌روند. این انتخابات قرار بود در ماه سپتامبر انجام شود اما بحران‌های متعدد در دولت آلمان باعث شد تا شولتس درخواست انتخابات زودهنگام را ارائه کند. آلمان با چالش‌های اقتصادی و مشکل مهاجران روبه‌روست و به‌نظر می‌رسد دولت نمی‌تواند به آسانی و با استفاده از یک چوب جادویی معجزه‌ای را رقم بزند و به هرحال پارلمان آلمان تا ماه آوریل یا می صدراعظم جدید را انتخاب خواهد کرد.
رومانی در سال ۲۰۲۵ انتخابات ریاست‌جمهوری جدیدی برگزار خواهد کرد، چراکه دیوان عالی کشور دور نخست رأی‌گیری را که پیش‌تر برگزار شده بود، باطل اعلام کرد. این تصمیم دادگاه پس از نگرانی‌ها درباره دخالت‌های خارجی در انتخاباتی اتخاذ شد. مانند دیگر کشورهای جدا شده از اتحاد جماهیر شوروی، در رومانی جدال بین طرفداران غرب و طرفداران روسیه سرنوشت انتخابات را تعیین می‌کند.
از دیگر انتخابات‌های امسال، انتخابات ریاست‌جمهوری در لهستان است که ماه می برگزار می‌شود. به نوشته یورونیوز رقابت انتخاباتی ریاست‌جمهوری در لهستان اکنون به تقابلی میان نامزدهای دو حزب اصلی تبدیل شده است: رافال ترزاسکوفسکی، شهردار ورشو از حزب «پلت‌فرم مدنی» و کارول ناوروکی، مورخ و سیاستمداری که به نمایندگی از حزب قانون و عدالت پا به میدان گذاشته است.
در روز ۲۳ فوریه آلمانی‌ها برای پارلمان این کشور پای صندوق‌های رای می‌روند. این انتخابات قرار بود در ماه سپتامبر انجام شود اما بحران‌های متعدد در دولت آلمان باعث شد تا شولتس درخواست انتخابات زودهنگام را ارائه کند.
رأی‌گیری برای شوراهای شهرستانی انگلستان در اول ماه می، سرنوشت حزب کارگر در این کشور را برای سال‌های پیش رو معین می‌کند.
پاییز سال ۲۰۲۵، کانادا شاهد یک انتخابات مهم خواهد بود که انتخابات فدرال این کشور است. لیبرال‌های حامی ترودو که ازز ۱۰ سال قبل قدرت را در دست دارند؛ حمایت خود را به ویژه از سوی یکی از احزاب مهم کانادایی از دست داده‌اند. محافظه‌کاران کانادایی در صدد هستند تا هرطور شده ترودو را راهی خانه کنند.
تعیین تکلیف جنگ در اوکراین و غزه
کسانی که از بی‌عملی دولت بایدن در پایان دادن به دو جنگ اوکراین و غزه شکایت دارند، معتقدند سرنوشت این دو مناقشه خونبار در سال ۲۰۲۵ مشخص می‌شود. از بهمن‌ماه ترامپ جای بایدن را در کاخ سفید خواهد گرفت و انتظار می‌رود که او از یک سو با پوتین گفتگوهایی را برای توقف جنگ در اوکراین آغاز کند و از سوی دیگر نحوه تعامل با نتانیاهو را تغییر دهد. برخی از تحلیل‌گران معتقدند نتانیاهو، در ماه‌های اخیر از این رو مدام در مسیر هر گونه آتش‌بس خلل ایجاد می‌کرد که منتظر تعیین تکلیف وضعیت سیاسی در آمریکا بود.
زلنسکی هم امیدوار است با آمدن ترامپ مناقشه هر چه زودتر به پایان برسد. البته اوکراینی‌ها از آنجایی که ترامپ و پوتین ارتباطات نسبتا خوبی با هم دارند، از آینده ترس زیادی دارند. مثلا گروهی از آنها نگران هستند که رئیس‌جمهور آمریکا بخش‌هایی از اوکراین را که مورد مطالبه روس‌هاست دو دستی تقدیم پوتین کرده یا دست از حمایت نظامی از کی‌یف بکشد.
زلنسکی هم امیدوار است با آمدن ترامپ مناقشه هر چه زودتر به پایان برسد. البته اوکراینی‌ها از آنجایی که ترامپ و پوتین ارتباطات نسبتا خوبی با هم دارند، از آینده ترس زیادی دارند.
از سوی دیگر ترامپ یکی از طرفداران پروپاقرص نتانیاهو را راهی سفارت در سرزمین‌های اشغالی کرده است. مایک هاکبی یک دوست بسیار خوب برای نخست‌وزیر اسرائیل است و ترس آن می‌رود که با حمایت از اسرائیل وضعیت را برای فلسطینی‌ها دشوارتر کند.
۳۱۱۳۱۲
