«ضد» پشتوانه قوی پژوهشی دارد
حسین روزبهانی روانشناس درباره قسمت اول فصل سوم مجموعه مستند «ضد» که بازپخش آن امشب ۱۴ آبان ساعت ۲۰ از شبکه مستند سیما پخش میشود، با اشاره به اینکه این اثر در نخستین روایت خود توانست مطالب جالبی را به صورت تاریخچهوار درباره سبک تربیت فرزند از گذشته تاکنون روایت کند، گفت: این روایت برای من به عنوان دکتر روانشناس جالب و جذاب و همچنین تحسینبرانگیز بود. همچنین نشان از این داشت که پشتوانه پژوهشی قوی دارد.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، وی ادامه داد: آسیبهایی که در دوران کودکی برایمان رخ میدهد، چند دلیل دارد که شامل محرومیت بیش از حد از نیازهایی نظیر محبت، همدلی، حمایت، امنیت، عشق و آغوش … است که میتواند صفتها و طرحوارههای ناسازگار برایمان ایجاد کند. خوشبختانه مستند «ضد» به صورت غیرمستقیم چنین مطالبی را بیان میکند. از سوی دیگر میگوید که ارضای بیش از حد نیازها توسط پدر و مادر آسیبزاست و باعث خودشیفتگی میشود.
این روانشناس با بیان اینکه فصل سوم «ضد» در قسمت اول از طرحواره نقص شرم صحبت کرد، گفت: اینکه پدران و مادران بچههای را تشویق نکنند و همیشه از آنها ایراد بگیرند، آن زمان کودک فکر میکند از درون ضعف دارد و ضعیف است. همچنین نکته مهم دیگری که در این اثر بدان اشاره شد، بحث همانندسازی با شخصیتهای مهم زندگیست که اگر پدر و مادر و یا خواهر و برادر الگوهای نامناسبی باشند، صفت و طرحواره ناسازگار باعث میشود کودک الگوبرداری کند و خودش هم چنین شود. این آسیبها در تربیت به صوتر ناخواسته تاثیر منفی میگذارد.
روزبهانی ادامه داد: همانگونه که در فصل سوم «ضد» مطرح شد، کلاسهایی برای تربیت فرزند وجود دارد. متاسفانه والدین برای خریدن یک شی تحقیق میکنند، اما وقتی فرزنددار میشوند، نه دوره خاصی میبینند و نه کتاب میخوانند تا آسیبهای وارده را به حداقل برسانند. این مستند به این امر اشاره میکند که پدر و مادر باید در دسترس، پیش بینی پذیر و پاسخگو به نیاز کودک باشند. اگر این ثبات و دسترسی وجود داشته باشد دلبستگی ایمن به وجود میآید. ناگفته نماند که بیش از حد محبت و همدلی کردن و عشق ورزیدن آسیبزا هست و از سوی دیگر نبود اینها حس رهاشدگی و بیثباتی به کودک میدهد، به گونهای که احساس امنیت نمیکند و در روابطش ترس طرد شدن دارد و تحمل تنهایی هم ندارد.
وی خاطرنشان کرد: ذکر این نکته خالی از لطف نیست خانوادههایی که رازهای فرد را به راحتی افشا میکنند، باعث میشوند کودک بیاعتماد و بدبین شود و احساس کند قرارست همه به او آسیب بزنند. از سوی دیگر در قسمت اول فصل سوم «ضد» درباره مسایلی از جمله کفایت، فردیت، هویت، شایستگی و خودمختاری و… صحبت شد و اینکه تربیتهای در حال حاضر به کودک این اجازه را نمیدهد اگر به مشکل برخورد، آن را حل کند. پدر و مادر باید فقط راهنما باشند نه دخالت کننده و باید اجازه آزمون و خطا به کودک بدهند.
این روانشناس تاکید کرد: وقتی این اتفاق نیفتد، کودک احساس شایستگی و کفایت نمیکند، هویتش شکل نمیگیرد و خودمختاری به او دست نمیدهد. والدین باید اجازه دهند که فردیت کودک شکل بگیرد. کودک ما باید بحران هویت را تجربه و آن را حل کند اما وقتی در این حیطه دخالت بیش از حد داشته باشیم و نگذاریم تجربه کند، هویتش شکل نمیگیرد و تبدیل به خویشتن تحول نیافته میشود که آسیبهای زیادی به همراه دارد.
روزبهانی تصریح کرد: در این مستند به سبکی در فرزندپروری اشاره شد به نام «کنترل بدون عاطفه» که والدین بیش از حد مراقب کودکان خود هستند و در عین حال محبتی به کودک نمیدهند. بیان این مسایل و تماشای آن توسط والدین به آنها در تربیت فرزند کمک میکند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: ذکر این نکته خالی از لطف نیست که در بخش پایانی مستند به این مساله اشاره شد که در نظر نگرفتن تفریح برای فرزند آسیبزاست چراکه شخصیت فرزند در بازی شکل میگیرد. در نهایت باید بگویم که مباحث مربوط به تربیت فرزند در این مستند به خوبی بیان شده بود اما ای کاش از راهکارهای درست هم به صورت غیرمستقیم صحبت به میان میآمد.
«بحران مادرانگی» عنوان دومین سوژهای است که در سومین فصل مجموعه مستند «ضد»، محصول مرکز مستند سوره، به کارگردانی و تهیهکنندگی محسن کریمیان بدان پرداخته میشود. این قسمت دوشنبهشب ۱۵ آبان حوالی ساعت ۲۳ روی آنتن شبکه دو میرود. اولین پرسشی که در این قسمت مطرح میشود، این است که مادر شدن برای یک زن آسیبزاست یا یک نیاز به شمار میرود؟ تغییرات اجتماعی ناشی از مدرنیته باعث شد تا شکافی عمیق میان نقش مادرانگی و زنان ایجاد شود. این شکافها در برخی موارد آگاهانه و گاهی هم ناخواسته ذهن بسیاری از انسانها را به گمراهی کشانده است. «ضد» که به سراغ نقد جدی مظاهر مدرنیته رفته است، در این فصل که در 20 قسمت 40 دقیقهای تولید شده، تلاش دارد از تسلط زیست مجازی بر زندگی انسانها بگوید.
۵۷۵۷
