اوکراین و روسیه عملا بازیچه سیاست آمریکا شدند/کیف و مسکو هردو بازنده این جنگ بودند/ترامپ می‌خواهد از نزدیک شدن بیشتر روسیه به چین جلوگیری کند
زهره نوروزپور: روسای جمهور آمریکا و روسیه پس از سه سال جنگ اوکراین در یک تماس تلفنی درباره راه رسیدن به یک توافق برای پایان جنگ گفتگو کردند و و نتیجه آن شد که در ریاض یکدیگر را ملاقات کنند. رسانه های خبری آمریکا این رویداد را تاریخی خواندند و حتی برخی این تماس تلفنی را یک توافق میان ترامپ و پوتین اعلام کردند. کار به جایی رسید که ترامپ و دلوت مطبوعش به خیانت علیه اوکراین متهم شد و ناتو و دیگر کشورهای اروپا این تماس را محکوم کردند برخی گفتتند که ترامپ اوکراین را به روسیه فروخته است و برخی از تحلیلگران گفتند که اروپا ضعیفت تر از همیشه خواهد شد. این تلفن از روز گذشته هیاهوی بی نظیری در سراسر اروپا و امریکا به راه انداخته است. ضمن اینکه عمده این هیاهو بر این است که ترامپ از ازای این مذاکره هیچ امتیازی از پوتین نگرفته است. برخی از کارشناسان مطرح امریکایی مانند توماس فریدمن در واشنگتن پست گفت که ترامپ حداقل کاری که می توانست بکند این بود که عضویت اوکراین در ناتو مبنای مذاکره قرار دهد که او حتی این کار را هم نکرد. حالا دعوای میان ترامپ با رهبران اروپا بر سر این است که ترامپ چه داده و چه گرفته؟ این دعوا در حالی شدت گرفته که امروز جمعه نشست وزرای ناتو در بروکسل است جایی که پیت هگست وزیر دفاع امریکا نیز حضور دارد.
در همین باره اما کارشناس ما متفاوت تر از رسانه‌های آمریکایی بررسی کرده و می گوید این یک تلفن ساده بین دو رهبر بوده نه یک توافق! ما نباید به یک تلفنی که که معمول دو رئیس جمهور دو کشور است بگوییم توافق. این تلفن پس از سه سال فریز روابط میان دو کشور بوده است و به معنای پایان جنگ و توافق نیست. در ادامه گفتگوی مرا با دکتر حسن بهشتی‌پور پژوهشگر اروپا و اوراسیا و کارشناس ارشد سیاست خارجی می خوانیم:
توافقی صورت نگرفته فقط یک گفتگوی ساده بود
*** جناب بهشتی پور آن طور که در رسانه های غرب بولد شده است و از شواهد امر پیداست ظاهرا اوکراین بازنده اصلی این توافق است. حتی قرار است بدون حضور او در عربستان، پوتین و ترامپ دیدار کنند. که این مساله هم در رسانه های امریکایی پررنگ جلوه داده شده. تحلیل شما چیست؟
اولا که توافقی حاصل نشده است. صرفا پوتین و ترامپ بعد از چند سال درگیری بین امریکا و روسیه در سطح روسای جمهور یک گفتگوی تلفنی داشتند. هنوز برای توافق راه طولانی در پیش است اینکه دو طرف توافق کردند در عربستان دیدار کنند یک گام رو به جلو است. اما اینکه از زلنسکی دعوت نشده به این دلیل است که تنها مساله روابط بین امریکا و روسیه موضوع اوکراین نیست بلکه یکی از مهمترین مسائل، اوکراین است. در موضوع مذاکرات ترامپ و پوتین حتما موضوعات مهم دیگری هم بحث خواهد شد که ربطی به اوکراین و زلنسکی ندارد.کمااینکه این مذاکره در سطح بین الملل، نه صرفا منطقه‌ای و اوکراین برگزار می شود. باید توجه کنیم که برای صلح اوکراین راه بسیار طولانی در پیش است با یک تلفن نمی توان پرونده سه سال جنگ را بست.
ترامپ بر اساس شعار اول آمریکا خواهان پایان جنگ اوکراین است
*** ان طور که رسانه های امریکایی گزارش دادند ظاهرا پوتین فقط دریافت کرده است و هیچ امتیازی به طرف مقابل نداده است. این در حالی است که ترامپ در ازای مواد معدنی کم یاب از اوکراین این توافق را با روسیه دنبال کرده. ایا ممکن است که بخشی از این مواد که در زمین دونتسک است و این زمین در اختیار روسیه است بخشی از این توافق بوده باشد؟ به این معنا که روسیه این امتیاز را از ترامپ گرفته باشد که زمین ها مال من معادن مال تو؟
این‌ها حرف‌های ژورنالیستی رسانه‌ای است و چندان مبنای تحلیلی درستی ندارد.
مهمترین مساله که سبب شد ترامپ به این جنگ پایان دهد این است که برآورد کردند که میلیاردها دلار از جیب مالیات دهندگان آمریکایی صرف جنگ اوکراین می شود. جنگی که هیچ نفعی برای آمریکا ندارد و اخر و پایان آن هم مشخص نیست، به این معنا که تاکی و چه زمانی، همچنان میلیاردها دلار خرج کنند؟
بر اساس استراتژی ترامپ که اکثریت مردم آمریکا هم به او رای دادند، گفته است؛ اول امریکا. یعنی سیاست خارجی و داخلی طوری بسته و طراحی شود که اول و آخر هر تصمیمی منافع امریکا باشد. بر اساس این سیاست است که ترامپ حاضر نیست برای اوکراین پول بیشتری خرج کند. معادلاتی که در دوره بایدن بحث می شد مبنی بر اینکه اوکراین باید عضو ناتو شود، باید تلاش کنیم اوکراین را از روسیه جدا کنیم، یا اوکراین یک پایگاه نفوذ امریکا شود و زمینه سازی شود برای تجزیه روسیه و … اصلا در دوره ترامپ این‌ها مساله نیست. اینجا بحث اول امریکا است. یعنی منافع امریکا که مهمترین ان نمی خواهد میلیاردها دلار صرف جنگی کند که اخرش مشخص نیست که ایا منافع امریکا تامین می شود یا خیر؟
این جنگ به ضرر روسیه و اوکراین و به نفع آمریکا تمام شد/آنکه بهای این جنگ را می دهد اوکراین است
البته من به عنوان یک پژوهشگر معتقدم که این جنگ واقعا به زیان روسیه و اوکراین بود. بر اساس یک تصمیم غلط و نادرست پوتین اغاز شد و اتفاقا نفع ان برای امریکا بود. منتهی ترامپ همانطور که اشاره کردم با استراتژی اول آمریکا، به دنبال این است که به هر قیمتی به این جنگ پایان دهد. آنکه بهای این جنگ را می دهد اوکراین است. که چهار استان این کشور تجزیه می شود. کریمه که یک شبه‌جزیره استراتژیک در شمال دریای سیاه است وجه المصالحه قرار دهد که طرف روسی هم کریمه و هم ان چهار استان را از اوکراین بگیرد و در مقابل صلح را برقرار کند. از نظر ترامپ این بخش مهم نیست چون از کیسه خلیفه می بخشد اوکراین زیان می بیند. ان چیزی که برای ترامپ مهم است هزینه های ادامه جنگ را دیگر نمی دهد و هم اینکه قراردادها را با اوکراین ضمیمه سازی کرده که به معادن لیتیوم و معادن حساس که درصنایع باتری سازی استفاده می شود دست پیدا کند.
این معادن در دونتسک هم وجود دارد. اما محدود به این منطقه نمی شود در سایر مناطق دیگر اوکراین هم است. البته ممکن است که با طرف روسی هم توافق کنند که از معادن دونتسک هم استفاده کند. اصل ماجرا سر این موضوع نیست. اصل ماجرا سر این است که اوکراین و روسیه عملا بازیچه سیاست امریکا شدند. امریکا می خواهد درواقع زمین اوکراین را بدهد تا صلح برقرار شود. صلحی که از بودجه هنگفتی که تا الان امریکا پرداخت کرده است جلوگیری کند که فکر می کنم بالای ۱۸ میلیارد دلار دقیقا یادم نیست امریکا در این جنگ هزینه کرده است.
ترامپ می خواهد با لغو تحریم‌ها از نزدیک شدن بیشتر روسیه به چین جلوگیری کند
انچه که مهم است در شرایط حاضر؛
۱) ترامپ دنبال پایان دادن جنگ؛ ۲) بستن قرار داد جدید و ۳) رفع تحریم‌های روسیه که بتواند یک بازار جدید پیدا کند
از سوی دیگر ترامپ به دنبال این است که از نزدیک شدن روسیه به چین جلوگیری کند. چراکه فعلا رقیب اصلی ترامپ و دستگاه دیپلماسی او، چین است. آمریکا برای آنکه چین را ضعیف کند تلاش می کنند بین این دو کشورتا حد امکان فاصله بیفتد و این مستلزم این است که تحریم ها لغو شود اگر تحریم‌ها لغو شود مستلزم این است که جنگ تمام شود.
*** چرا این مکالمه در رسانه ها مهمم و تاریخی اعلام شد؟
به نظرم به صرف یک تماس تلفنی بر قرار شده که قرار است در ریاض دیدار کنند به معنای اتفاق تاریخی نیست! این یک مذاکراتی البته مهم است اما نه آنطور که بزرگ می کنند. این تماس از این جهت اهمیت دارد که بعد از سه سال رد و بدل شدن یک جنگ سرد جدید که همه جوره امریکا از اوکراین حمایت می کرد. حالا همان آمریکا می خواهد این جنگ پایان پیدا کند.
*** حالا می توان گفت که این جنگ پایان پیدا می کند؟
به نظرم هنوز کار دارد اگرچه امیدوارم شخصا این جنگ هرچه زودترپایان پیدا کند چراکه نه به نفع اوکراین است نه به نفع روسیه و نه مردم اروپا و حتی می توانم بگویم جهان؛ که از این جنگ سودی نبردند جز امریکا که هم اوکراین را وابسته تر به خودش کرد. هم با اعمال تحریم های به روسیه یک ضربه جدی وارد کرد که چند سالی این کشور را به عقب راند.
حالا باید دید ظرف ماه های اینده توافق به دست می اید؟ بله شانس رسیدن به توافق و پایان دادن جنگ اوکراین بیش از هر زمان دیگری است. اما اینکه به طور قطع انجام شود هنوز باید منتظر مذاکرات در ریاض پایتخت عربستان باشیم.
315 315
